بهترین زمان حجامت

از ویکی طب

زمان‌های خوب و بد برای حجامت

زمان‌های مناسب

  • بهترین فصل حجامت، بهار و پاییز می‌باشد
  • روز ۷ و ۱۴ ماه رومی حزیران (= ۳۰ خرداد و ۶ تیر / ۲۹ خرداد و ۵ تیر)
  • اولین سه‌شنبه ماه رومی آذار
  • سه‌شنبه‌ای که مصادف با ۱۷ یا ۱۹ یا ۲۱ ماه قمری باشد
  • روزهای ۱۲ تا ۱۵ ماه قمری
  • پنجشنبه آخر ماه قمری

روایت حجامت حزیران

امام ابوالحسن الرضا(ع) درباره زمان حجامت فرمودند: «لَا تَدَعِ الْحِجَامَةَ فِی سَبْعٍ مِنْ حَزِیرَانَ‏، فَإِنْ فَاتَکَ فَأَرْبَعَ عَشَرَةَ» حجامت هفتم حزیران را ترک نکن، اگر در هفت حزیران نتوانستی، روز چهاردهم حزیران حجامت کن.[۱]


مایکت: اپلیکیشن روزهای خوب و بد برای حجامت در تقویم قمردرعقرب


زمان‌های نامناسب

بهترین اوقات حجامت فصل بهار و پاییز می‌باشد و چنانچه در هفتۀ سوم ماه قمری مخصوصا ۱۷ و ۱۹ و ۲۱ ماه باشد، بهتر است و اگر مصادف با روزهای یک‌شنبه، سه‌شنبه و پنج‌شنبه باشد، اثرات مطلوب‌تری خواهد داشت و بهتر است سه روز اول و آخر ماه قمری حجامت انجام نگیرد.

[در روایتی حضرت رضا علیه‌السلام به شخصی فرمودند: بین شب دوازدهم تا پانزدهم حجامت کن. وجه جمعش با روایاتی که هفدهم و نوزدهم و بیست‌ویکم را بیان می‌کند، به این صورت است:

امام رضا(ع)، روزهای ۱۲ تا ۱۵ ماه را به افرادی سفارش فرمودند که دموی مزاج بوده‌اند و با توجه به اینکه بین روزهای ۱۲ تا ۱۵ ماه‌های قمری، غلیان خون در اوج می‌باشد و درمان غلبه دم به خروج دم می‌باشد، انجام حجامت در این روزها برای افراد دموی‌مزاج مفیدتر می‌باشد و از بار دم خون آنان می‌کاهد.

ولی فردی که می‌خواهد با انجام حجامت، پاک‌سازی از اخلاط غلیظ و غیرمفید دیگر؛ مثل بلغم و سودا و صفرا نماید، فرمایش پیامبر اعظم(ص) و امام صادق(ع) صدق می‌کند و باید از روز هفدهم به بعد ماه‌های قمری حجامت کند؛ چرا که در روزهای بعد از کامل‌شدن ماه، خون رقیق و صالح به طرف داخل بدن برگشته و اخلاط غلیظ به‌دلیل ثقیل‌بودنشان هنور در سطح باقی مانده‌اند و به‌وسیله حجامت که یک پاک‌سازی از بافت‌های سطحی بدن است به‌خوبی خارج می‌شود.][۲]


توضیحات تکمیلی:

یکی از علومی که طبیب باید بداند نجوم است. طبیب باید زمان مناسب حجامت، تولید دارو، آمیزش جنسی، انعقاد نطفه، ستردن (کوتاه‌کردن) مو و… را بداند.

حجامت در ۱۴ روز اول ماه قمری (زائد النور) ممنوع است؛ زیرا هم مادۀ لطیف خون (صفرا) و هم مادۀ غلیظ‌ خون (سودا) به اوج رسیده، هر دو بالا آمده و در سطح پوست هستند و با حجامت در این زمان، صفرا و خون لطیف بسیاری خارج می‌شود.

بهترین زمان برای حجامت، از ۱۵ تا ۲۳ ماه قمری است؛ زیرا در این مدت، مادۀ لطیف‌ صفراوی در عمق و بافت بدن است و مادۀ غلیظ سوداوی به سطح بدن می‌آید و حجامت در این زمان، سودای‌ بیشتر و خون غلیظ‌تری از بدن خارج می‌کند.

طبق روایت، هفدهم، نوزدهم و بیست‌ویکم ماه قمری بهترین روز حجامت است و اگر سه‌شنبه باشد بهتر است.[۳]

روز جمعه و چهارشنبه نیز حجامت ممنوع است.

زمان حجامت، هوا باید بهاری باشد که بستگی به آب‌ و هوای شهر محل سکونت دارد؛ مثلاً در تهران و قم اواخر زمستان و اواخر تابستان برای حجامت خوب است؛ ولی در بندرعباس، زمستان زمان مناسب برای حجامت است.

در اوج گرما و سرما حجامت مناسب نیست.

در اضطرار و برای درمان اورژانسی می‌توان غیر از زمان‌های یادشده با صدقه و آیت‌الکرسی حجامت کرد.

خون‌دادن بهتر است یا حجامت؟

جالب است بدانید ۷۰ درصد خون حجامت، غلیظ است و ۳۰ درصد آن خون لطیف و صفرا است؛ ولی خون‌گیری وریدی، دقیقاً برعکس است، پس حجامت در دفع خون غلیظ‌ کثیف با خون‌دادن قابل‌ قیاس نیست.

  1. بحار الأنوار، ج‏۵۶، ص۱۴۳
  2. سایت دکتر روازاده
  3. مکارم اخلاق طبرسی، ص۷۴