مزاج انسان (اندام و حالات و سنین)
مزاج اندام و اعضای بدن
هر عضوی در بدن یک مزاج مخصوص به خود دارد مثلاً:
- مغز، سرد و تر؛
- استخوان و مو، سرد و خشک؛
- چربی، سرد و تر؛
- قلب، گرم و خشک می‌باشند.
مزاج جنسیّتی
جنس مذکر (نر) نسبت به جنس مؤنث (ماده) گرم‌تر است.
مزاج سنین مختلف
انسان در سنین مختلف مزاج‌های مختلفی دارد:
- مرحلۀ رشد و نمو (از تولد تا ۱۵ سالگی) گرم و تر
- مرحلۀ جوانی (۱۵ تا ۳۵ سالگی) گرم و خشک
- مرحلۀ میان‌سالی یا کهولت (۳۵ تا ۶۰سالگی) سرد و خشک
- مرحلۀ پیری (بعد از ۶۰سالگی) سرد و تر
افراد صفراوی: رنگ پوست گندم‌گون مایل به زرد، صورت کشیده، چشمان کوچک، بینی درشت، شانه جمع‌تر، رگ‌ها آشکار و نیمه‌آشکار، پراکندگی مو در تَن متوسط، در لمس گرم، در نبض پُر.
افراد دموی: رنگ پوست گندم‌گون مایل به گلگون، صورت درشت، مو مشکی یا خرمایی، بینی درشت، شانه جمع‌تر، رگ‌ها آشکار، پراکندگی مو در تَن از صفراوی بیشتر، در لمس گرم، اشتها به غذا و آب زیاد، گرایش به همه نوع غذا.
افراد سوداوی: اندام کوچک، سر کوچک، قفسه سینه کتابی جمع، رگ سیمی و نازک آشکار، خشکی پوست زیاد به‌طوری که سه سال از هم‌سنّ‌ها بیشتر نشان می‌دهد، پراکندگی مو بیشتر، مو خشک و مجعّد وزوزی، در لمس حرارت محدود.
افراد بلغمی: پوست سفید، درشت اندام، عضلات صاف، پراکندگی مو ؟؟؟، موهای نازک احیاناً روشن و خرمایی، هرچه سردی بیشتر روشنایی بیشتر، رگ پنهان، در لمس سرد، نبض پایین، اشتهای به غذا زیاد (زود گرسنه می‌شود)، اشتهای به آب کم (کم تشنه می‌شود).