امتلاء

از ویکی طب

تعریف امتلا در طب سنتی

اگر مقدار خون در بدن افزایش یابد یا یکی از اخلاط بدن زیاد‌تر از حالت طبیعی باشد، این وضعیت «امتلاء» نامیده می‌شود.

برطرف‌کردن امتلاء و دفع مواد زائد بدن راه‌های متعددی دارد که روزه، مسهل، حجامت و فصد طبق تجویز طبیب مؤثر است.

علت ایجاد امتلاء

عوامل مختلفی می‌تواند باعث پیدایش امتلاء شود؛ مانند:

  • پرخوری
  • ترتیب بد در خوردن (مثلاً خوردن هم‌زمان غذای غلیظ و لطیف)
  • زیاد حمام رفتن (مخصوصا قبل و بعد از غذا)
  • ترک ورزش
  • ضعف قوه هاضمه
  • ضعف قوه دافعه (نیروی دفع‌کننده فضولات)
  • ضعف قوه ماسکه (نیروی نگه‌دارنده)
  • تنگی مجاری

انواع امتلاء

امتلاء کمّی (پرخوری)

وقتی میزان مصرف مواد غذایی بیش از نیاز بدن باشد و راه‌های طبیعی دفع جواب‌گو نبوده و مواد زائد در بدن تجمع یابند.

نشانه‌های آن: سنگینی، کسالت، بی‌اشتهایی، سرخ‌شدن چهره، خون‌دماغ، بزرگی نبض، ادرار غلیظ و رنگین، علائم غلبه دم.

امتلاء کیفی (اغذیه بد و مسموم)

در نتیجه مصرف مواد غذایی بی‌کیفیت؛ مثل ساندویچ، پیتزا، نوشابه، گوشت گاو، مواد مخدر و... بدن مسموم شده، از نظر کیفیت، اخلاط، تباه شده‌ و این افراد مستعد بیماری‌های عفونی هستند.

نشانه‌های آن: سنگینی، کسالت، خارش و سوزش، بوی بد ادرار و عرق، نبض ضعیف، احساس سرما در اندام انتهایی، اختلال خواب، غلظت و تیرگی و بوی تعفن خون.

در هر دو نوع امتلاء، باید «سنگینی و کسالت» باشد، اگر این دو نبود غلبه دم و سوداست.

پیشگیری از امتلا

اکتفا به دو وعده غذا در شبانه‌روز، طبق آیه ۶۲ سوره مریم و طبق دستور امام علی(ع)، غذاخوردن با حالت گرسنگی و دست‌کشیدن از غذا قبل از سیری.[۱]

  1. حکیم حسین خیراندیش